Ρυθμίσεις για τον Αγροτουρισμό

Ρυθμίσεις για τον
Αγροτουρισμό

 

Άρθρο 1

Ορισμοί

Για την εφαρμογή του παρόντος
νόμου ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1. «Αγροτουρισμός» είναι η ειδική
μορφή Τουρισμού η οποία αφορά  την παροχή
υπηρεσιών υποδοχής και φιλοξενίας ή/και εστίασης σε χώρους λειτουργικά
ενοποιημένους με αγροτικές εγκαταστάσεις, οι οποίες προσφέρονται συνδυαστικά με
δραστηριότητες που σχετίζονται με την αγροτική παραγωγή όπως και με την
προστασία και ανάδειξη του  φυσικού και
ανθρωπογενούς αγροτικού τοπίου.  

2. «Επιχείρηση Αγροτουρισμού»
είναι η επιχείρηση που παρέχει υπηρεσίες της παραγράφου 1 του άρθρου
αυτού.  Η επιχείρηση αγροτουρισμού ανήκει
σε αγρότη ή αγρότες εγγεγραμμένους στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών
Εκμεταλλεύσεων  ή Συνεταιρισμό Αγροτών ή
το κεφάλαιο της ανήκει κατά 50% σε αγρότη ή αγρότες εγγεγραμμένους στο μητρώο
Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων ή σε Συνεταιρισμούς Αγροτών.

3. Ως «Αγρόκτημα» νοείται ο
λειτουργικά ενοποιημένος χώρος κατοικίας του κατ’ επάγγελμα αγρότη και
αγροτικής εκμετάλλευσης της παρ.1, του άρθρου 1, του ν. 2520/1997, όπως
τροποποιήθηκε και ισχύει,, ο οποίος έχει αυτοτέλεια γηπέδου/οικοπέδου.

4. «Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων» μιας Περιφέρειας είναι το σύνολο των επιλεγμένων διατροφικών προϊόντων του
πρωτογενούς τομέα, συμπεριλαμβανομένων και των προϊόντων αλιείας και
υδατοκαλλιεργειών, που η παραγωγή  ή και
η επεξεργασία ή και η τυποποίηση τους πραγματοποιείται εντός των διοικητικών
ορίων της Περιφέρειας.  Η αρμοδιότητα για
την θεσμοθέτηση της διαδικασίας καθορισμού του περιεχομένου του καλαθιού αγροτικών
προϊόντων μιας Περιφέρειας ανήκει στο οικείο Περιφερειακό  Συμβούλιο.

6. «Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού»
είναι σήμα με ειδικό λογότυπο που χορηγείται από το Υπουργείο Τουρισμού, με το
οποίο πιστοποιείται ότι μία επιχείρηση πληροί τις ειδικές προϋποθέσεις του
παρόντος νόμου και προσφέρει ένα ελάχιστο προδιαγεγραμμένο επίπεδο υπηρεσιών,
που εξειδικεύεται με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού.

Άρθρο 2

Μορφές Επιχειρήσεων Αγροτουρισμού

1.Επιχειρήσεις Αγροτουρισμού κατά
την έννοια του παρόντος νόμου  δύνανται να
χαρακτηριστούν:

1.1. Τα Αγροκτήματα κατά την
έννοια της παρ.3 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου. Η αγροτουριστική
δραστηριότητα εντός του Αγροκτήματος αφορά αποκλειστικά την παροχή υπηρεσιών
υποδοχής, φιλοξενίας ή και εστίασης εντός της κατοικίας του επαγγελματία αγρότη
και είναι ασύμβατη με οποιαδήποτε άλλη παροχή υπηρεσιών υποδοχής και φιλοξενίας
εκτός Αγροκτήματος. Στην περίπτωση κατά την οποία επιχειρήσεις της παραγράφου 3
του άρθρου 1 του παρόντος νόμου παρέχουν υπηρεσίες εστίασης, χρησιμοποιούν και
προσφέρουν προς κατανάλωση προϊόντα που υποχρεωτικά ανήκουν στο Καλάθι
Αγροτικών Προϊόντων της παραγράφου 4 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου καθώς και
Προϊόντα Οικοτεχνίας.

1.2. Οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις
κατά την έννοια του εδαφίου δ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 2520/1997, όπως
τροποποιήθηκε και ισχύει, οι οποίες συνοδεύονται υποχρεωτικά με τουλάχιστον μια
από τις παρακάτω οργανωμένες επιχειρηματικά υπηρεσίες:

1.2.1. Υπηρεσίες εστίασης. Στην
περίπτωση αυτή, οι αγροτουριστικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν και προσφέρουν
προς κατανάλωση προϊόντα που υποχρεωτικά ανήκουν στο Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων
της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου, προϊόντα που παράγει η
αγροτική εκμετάλλευση καθώς και Προϊόντα Οικοτεχνίας.

1.2.2. Υπηρεσίες υποδοχής και
φιλοξενίας σε τουριστικά καταλύματα του άρθρου 2, παρ. 1 και 2 του ν.2160/93,
όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, μέγιστης δυναμικότητας σαράντα (40) κλινών.

1.3. Οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις
κατά την έννοια του εδαφίου δ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 2520/1997, όπως
τροποποιήθηκε και ισχύει, δύνανται να παρέχουν υπηρεσίες επίδειξης, ενημέρωσης,
παρακολούθησης ή συμμετοχής σε δράσεις, ενέργειες ή δραστηριότητες που προωθούν
την επαφή του επισκέπτη-τουρίστα με την ύπαιθρο όπως ενδεικτικά:

1.3.1   Αγροτική ζωή και αγροτική παραγωγή

1.3.2.  Γαστρονομία, Γευσιγνωσία συμπεριλαμβανομένης
και της Οινογνωσίας.

1.4. Οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις
κατά την έννοια του εδαφίου δ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 2520/1997, όπως
τροποποιήθηκε και ισχύει, δύνανται επίσης να διοργανώνουν εκπαιδευτικά και
επιμορφωτικά σεμινάρια καθώς και πολιτιστικές εκδηλώσεις που συνδυάζονται με
δράσεις των ως άνω 1.3.1 και 1.3.2 της προηγούμενης υποπαραγράφου.

2. Οι υπηρεσίες των υποπαραγράφων
1.2.1 και 1.2.2. παρέχονται σε ενοποιημένο χώρο με την αγροτική εκμετάλλευση
κατά την έννοια της παρ.1 του άρθρου 1 του ν. 2520/1997, όπως τροποποιήθηκε και
ισχύει, ο οποίος έχει αυτοτέλεια γηπέδου/οικοπέδου.

Άρθρο 3

Άσκηση δραστηριοτήτων Αγροτουρισμού

Ο προσδιορισμός, η διοργάνωση και
υλοποίηση της ατομικής ή ομαδικής άσκησης των δραστηριοτήτων των υποπαραγράφων
1.3. και 1.4. του άρθρου 2 του παρόντος νόμου, οι γενικές και ειδικές
προϋποθέσεις, προδιαγραφές και οι όροι λειτουργίας και ασφαλείας που πρέπει να
τηρούνται από τους διοργανωτές των δραστηριοτήτων αυτών, καθώς και τα
απαραίτητα δικαιολογητικά, ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού και των
αρμοδίων κατά περίπτωση Υπουργών.

Άρθρο 4

Διάθεση Αγροτικών Προϊόντων από επιχειρήσεις Αγροτουρισμού- Διατήρηση
Οικόσιτων και άλλων ζώων

 
Σε  περίπτωση αντικειμενικής
δυσκολίας - διαπιστούμενης από την αρμόδια για αυτό Αρχή - της επιχείρησης να
διασφαλίσει την αναγκαία ποσότητα διατροφικών προϊόντων που περιλαμβάνονται στο
Καλάθι Αγροτικών Προϊόντων, εξαιτίας 
φυσικών  κινδύνων, ασθενειών
ή  παθήσεων της φυτικής  και ζωικής παραγωγής, το Περιφερειακό Συμβούλιο
της οικείας Περιφέρειας, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, δύναται να
τροποποιήσει και να προσδιορίσει εκ νέου το περιεχόμενο του Καλαθιού Αγροτικών
Προϊόντων

Άρθρο 5

Πιστοποίηση Επιχειρήσεων Αγροτουρισμού-Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού

1. Η χρήση του όρου αγροτουρισμός
και των παραγώγων του επιφυλάσσεται αποκλειστικά για τις  επιχειρήσεις του άρθρου 2 του παρόντος νόμου.

2. Στις επιχειρήσεις του άρθρου 2
του παρόντος νόμου, εφόσον πληρούν τα γενικά και ειδικά κριτήρια, τους όρους
και τις προϋποθέσεις που καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού  Τουρισμού, χορηγείται Ειδικό Σήμα
Αγροτουρισμού. Με την ίδια απόφαση καθορίζεται επίσης ο τρόπος και η διαδικασία
διαπίστωσης συνδρομής των όρων και προϋποθέσεων για τη χορήγηση του Ειδικού
Σήματος, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

3. Απαραίτητη προϋπόθεση για την
χορήγηση του Ειδικού Σήματος Αγροτουρισμού είναι η προηγούμενη απόκτηση από την
επιχείρηση του συνόλου των ειδικών αδειών που αντιστοιχούν στις δραστηριότητές
της.

4. Το Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού
φέρει ειδικό λογότυπο το οποίο χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού, ή
των εξουσιοδοτημένων από αυτόν Περιφερειακών Υπηρεσιών, κατόπιν προηγούμενης
σχετικής αίτησης της ενδιαφερόμενης επιχείρησης.

5. Για την εφαρμογή της
νομοθεσίας περί επενδυτικών ή χρηματοδοτικών και λοιπών προγραμμάτων από
εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους, ως επιχειρήσεις Αγροτουρισμού νοούνται όσες
διαθέτουν Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού.

 

 

 

 

Άρθρο  6

Έλεγχος και Εποπτεία Επιχειρήσεων Αγροτουρισμού

1. Οι επιχειρήσεις Αγροτουρισμού
του παρόντος νόμου συνιστούν ιδιαίτερη κατηγορία τουριστικών επιχειρήσεων και
καταχωρούνται ως τέτοια στο  μητρώο
τουριστικών επιχειρήσεων.

2. Το Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού
είναι αόριστης ισχύος. Η συνδρομή των προϋποθέσεων χορήγησης του Ειδικού
Σήματος Αγροτουρισμού, πέραν της αρχικής διαπίστωσής της, ελέγχεται και
διαπιστώνεται τουλάχιστον ανά τριετία από την υπηρεσία η οποία το χορηγεί και
από κάθε υπηρεσία που προΐσταται αυτής. Υπέρβαση του χρονικού ορίου των τριών
ετών για τον επανέλεγχο της επιχείρησης δεν αίρει την ισχύ του χορηγηθέντος
σήματος, με επιφύλαξη της ευθύνης των αρμοδίων οργάνων.

3. Το Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού
ανακαλείται από την αρχή η οποία το χορηγεί, εάν για οποιοδήποτε λόγο παύσει η
ισχύς ή ανακληθεί οιαδήποτε απαραίτητη για την λειτουργία της αγροτουριστικής
επιχείρησης άδεια λειτουργίας. Επίσης το Ειδικό Σήμα Αγροτουρισμού ανακαλείται,
μετά από προηγούμενη ακρόαση εκπροσώπου της επιχείρησης, εφόσον διαπιστωθεί,
ότι η επιχείρηση έπαυσε να πληροί ένα ή περισσότερα κριτήρια, όρους και
προϋποθέσεις του νόμου αυτού ή της απόφασης της παραγράφου 2 του  άρθρου 5 του νόμου αυτού.

4.  Εντός μηνός από την έκδοση, ανάκληση ή
επαναχορήγηση του Ειδικού Σήματος Αγροτουρισμού, ενημερώνεται εγγράφως η
Υπηρεσία που είναι αρμόδια για την τήρηση του κεντρικού μητρώου τουριστικών
επιχειρήσεων της χώρας.

Άρθρο 7

Ειδικές φορολογικές και ασφαλιστικές ρυθμίσεις για τους Επαγγελματικές
Αγρότες που παρέχουν υπηρεσίες Αγροτουρισμού

1.            Οποιοδήποτε εισόδημα Επαγγελματία Αγρότη κατά την έννοια
του εδαφίου α’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 2520/1997, όπως τροποποιήθηκε και
ισχύει, προέρχεται από τον Αγροτουρισμό, δηλώνεται και φορολογείται ως αγροτικό
εισόδημα, εφόσον το εισόδημα που προέρχεται από αγροτουριστική δραστηριότητα
δεν υπερβαίνει το 50% του ετήσιου ατομικού εισοδήματός του.

2.            Οι Επαγγελματίες Αγρότες που απασχολούνται σε
αγροτουριστική επιχειρηματική δραστηριότητα ασφαλίζονται στον Οργανισμό Γεωργικών
Ασφαλίσεων, εφόσον το εισόδημα που προέρχεται από τη δραστηριότητα αυτή δεν
υπερβαίνει το 50% του ετήσιου ατομικού εισοδήματός τους.   

.............................


ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΘΕΣΜΙΚΟ
ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

 

 

Η
προώθηση ειδικών μορφών τουρισμού προϋποθέτει ένα αναπτυξιακό μοντέλο το οποίο
θα λαμβάνει υπόψη και θα αξιοποιεί τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εγχώριας οικονομίας:
την υψηλή διασπορά της επιχειρηματικής δραστηριότητας, όπως αυτή εκφράζεται από
την κυριαρχία των μικρών επιχειρήσεων, την εμπειρική τεχνογνωσία που έχουν
διαχρονικά αναπτύξει οι επιχειρήσεις αυτές σε διαφορετικούς κλάδους της
οικονομίας, την πολυέργεια των μελών των επιχειρήσεων οικογενειακού χαρακτήρα.
Παράλληλα, το μοντέλο αυτό θα πρέπει να ενθαρρύνει την ανάπτυξη δικτύων
συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων διαφορετικών κλάδων με τελικό στόχο τη
δημιουργία ενός πλέγματος δραστηριοτήτων, αγαθών και υπηρεσιών που θα συμβάλουν
στη διαμόρφωση ολοκληρωμένης, αυθεντικής εμπειρίας για τον επισκέπτη ενός τόπου.


 

Μια προοπτική
εφαρμογής του μοντέλου αυτού, στο οποίο ιδιόκτητοι πόροι, δεξιότητες και
δραστηριότητες συνδυάζονται εκ νέου για την διαμόρφωση καινοτόμων προϊόντων, δημιουργεί
η αξιοποίηση αγροτικών υποδομών και δραστηριοτήτων για την ανάπτυξη τουριστικών
υπηρεσιών, βασισμένων στο φυσικό πλεονέκτημα και την συσσωρευμένη, εμπειρική ή
μη, εξειδίκευση των αγροτικών νοικοκυριών. Οι υπηρεσίες αυτές συμπυκνώνονται
στην έννοια του Αγροτουρισμού, ο οποίος περιλαμβάνει διάφορες τουριστικές
δραστηριότητες μικρής κλίμακας, οικογενειακής ή συνεταιριστικής προέλευσης, που
αναπτύσσονται σε αγροτικές περιοχές από άτομα που απασχολούνται στο τομέα της
γεωργίας. Η ανάπτυξη του Αγροτουρισμού συμβάλλει στη στήριξη των
οικογενειακών αγροτικών επιχειρήσεων, στην ενίσχυση και τη διαφοροποίηση του
αγροτικού εισοδήματος, στην προώθηση της τοπικής παραγωγής, στη διεύρυνση της
τουριστικής περιόδου, στον εμπλουτισμό του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος
καθώς και στην προσέλκυση επισκεπτών ειδικών ενδιαφερόντων. Μεσοπρόθεσμα δε, η
ανάπτυξη της αγροτουριστικής δραστηριότητας συμβάλλει στη δημιουργία άμεσων και
έμμεσων θέσεων εργασίας και στη συγκράτηση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού
στην ύπαιθρο.

 

Παρά το γεγονός ότι την τελευταία 20ετία έχουν δημιουργηθεί στο
σύνολο σχεδόν της ελληνικής υπαίθρου αξιόλογες επιχειρήσεις που συνδυάζουν
τέτοιες δραστηριότητες και υπηρεσίες, δε δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις που θα
επέτρεπαν τη μετάβαση του Αγροτουρισμού από τη φάση της περιστασιακής πηγής
εισοδήματος σε εκείνη της οργανωμένης τουριστικής δραστηριότητας η οποία θα
παρέχει εισόδημα και συμπληρωματική εργασία σε αγροτικούς πληθυσμούς, κυρίως
των πιο απομακρυσμένων και λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών της χώρας. Την
αγροτουριστική δραστηριότητα χαρακτηρίζουν κατά κανόνα η έλλειψη υποστήριξης σε
θέματα διαχείρισης και προώθησης, η έλλειψη αγροτουριστικών υπηρεσιών εκτός της
διαμονής και της εστίασης, η περιορισμένη προσφορά οικιακών ή τοπικών προϊόντων
στον χώρο φιλοξενίας καθώς και η ελλιπής πληροφόρηση του επισκέπτη για την
περιοχή. Επίσης, το γεγονός ότι οι περισσότερες αγροτικές επιχειρήσεις είχαν
αναπτυχθεί σε οικισμούς δίχως ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά είχε ως
αποτέλεσμα όχι μόνο την παροχή δραστηριοτήτων περιορισμένου εύρους αλλά και την
αδυναμία προσφοράς αυθεντικών αγροτουριστικών εμπειριών με χαρακτηριστικά της
οικείας τοπικής ταυτότητας. Εξάλλου, η ανάπτυξη δικτύων συνεργασίας μεταξύ
τοπικών επιχειρήσεων με σκοπό τη διεύρυνση των προσφερόμενων αγαθών και
υπηρεσιών εκδηλώθηκε σε περιορισμένη κλίμακα. Οι περισσότερες αγροτουριστικές
μονάδες λειτουργούν είτε ανταγωνιστικά μεταξύ τους, είτε απομονωμένα, δίχως να
επενδύουν σε στρατηγικές διαχείρισης κοινών συλλογικών αγαθών που είναι
απαραίτητες τόσο για την αγροτική όσο και την αγροτουριστική ανάπτυξη. 

 

Η υφιστάμενη κυρίαρχη μορφή της αγροτουριστικής
δραστηριότητας και η αδυναμία ανάπτυξης του Αγροτουρισμού ως μιας διακριτής
μορφής ειδικού/εναλλακτικού τουρισμού αποδίδεται σε δύο μείζονες λόγους. Ο
πρώτος είναι η χρήση των σχετικών προγραμμάτων περισσότερο ως μέσων οικονομικής
ενίσχυσης των δικαιούχων και λιγότερο ως μέσων μιας στρατηγικής που θα
επεφύλασσε στον Αγροτουρισμό σημαίνοντα ρόλο μεταξύ των πολιτικών αγροτικής
ανάπτυξης. Ο δεύτερος αφορά την έλλειψη μιας ενιαίας αντίληψης σχετικά με τα κριτήρια
επιλογής των δικαιούχων, τη δημιουργία δομών για την υποστήριξη των αγροτών σε
θέματα διαχείρισης και προβολής και δικτύωσης. Εν τέλει, η ανάπτυξη των
επιχειρήσεων αυτών έγινε εν τη απουσία ενός θεσμικού πλαισίου το οποίο θα όριζε
τις ελάχιστες προϋποθέσεις άσκησης της δραστηριότητας των επιχειρήσεων αυτών,
τις βασικές υποδομές καθώς και τις διαδικασίες πιστοποίησης και εποπτείας,
δίχως να προκαλούνται ανταγωνιστικές στρεβλώσεις ή να περιορίζεται η ευελιξία
των επιχειρήσεων να προσφέρουν ένα ευρύ φάσμα επιλογών και δραστηριοτήτων.

 

Με τις προωθούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις εισάγονται γενικοί
κανόνες, ορισμοί και κατευθυντήριες αρχές που θα διέπουν τον Αγροτουρισμό διαχωρίζοντάς
τον από άλλες μορφές ειδικού τουρισμού και Τουρισμού Υπαίθρου.

 

Ορίζεται για πρώτη φορά η έννοια του Αγροτουρισμού ως η ειδική
μορφή Τουρισμού η οποία αφορά  την παροχή
υπηρεσιών υποδοχής, φιλοξενίας ή/και εστίασης σε χώρους λειτουργικά
ενοποιημένους με αγροτικές εγκαταστάσεις, οι οποίες προσφέρονται συνδυαστικά με
δραστηριότητες που σχετίζονται με την αγροτική παραγωγή όπως και με την
προστασία και ανάδειξη του φυσικού και ανθρωπογενούς αγροτικού τοπίου. Εισάγεται η έννοια του «Καλαθιού Αγροτικών Προϊόντων
Περιφέρειας»  με στόχο την ανάδειξη της
τοπικής αγροδιατροφικής παραγωγής.

 

Προσδιορίζονται οι μορφές των επιχειρήσεων που δύνανται να
ασκήσουν αγροτουριστική δραστηριότητα, ήτοι τα αγροκτήματα - στα οποία
παρέχονται υπηρεσίες υποδοχής, φιλοξενίας ή και εστίασης εντός της κατοικίας
του επαγγελματία αγρότη – και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις που συνοδεύονται
υποχρεωτικά με οργανωμένες επιχειρηματικά υπηρεσίες είτε εστίασης, είτε υποδοχής
και φιλοξενίας. Για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις προβλέπεται επίσης η
δυνατότητα παροχής υπηρεσιών παρακολούθησης ή συμμετοχής σε δράσεις, ενέργειες
ή δραστηριότητες σχετικά με την αγροτική ζωή και παραγωγή, τη γαστρονομία, τη γευσιγνωσία,
καθώς και η διοργάνωση εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών σεμιναρίων.

 

Ρυθμίζεται η πιστοποίηση
των αγροτουριστικών επιχειρήσεων με τη χορήγηση Ειδικού Σήματος Αγροτουρισμού αόριστης
χρονικής ισχύος, με σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων
υπηρεσιών. Ορίζεται το πλαίσιο ελέγχου και εποπτείας των επιχειρήσεων Αγροτουρισμού
ως ιδιαίτερης κατηγορίας
τουριστικών επιχειρήσεων. Τέλος, οι εισάγονται ειδικές φορολογικές και
ασφαλιστικές ρυθμίσεις για τους επαγγελματίες αγρότες που αναπτύσσουν
αγροτουριστική δραστηριότητα ως συμπληρωματική της αγροτι