Ευκαιρία βιώσιμης ανάπτυξης για το Αιγαίο η γεωθερμία;

Η συνεργασία που ξεκινά μεταξύ της ΔΕΗ Ανανεώσιμες», του Δήμου Σαντορίνης και του υπουργείου Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής ανοίγει το δρόμο συνολικά για το Αιγαίο για την αξιοποίηση της γεωθερμίας προς όφελος των τοπικών κοινωνιών. Μετά από τις άστοχες προσπάθειες με επίκεντρο στη Μήλο πριν από μερικές δεκαετίες πλέον η εξέλιξη της τεχνολογίας προσφέρει μέσω της γεωθερμίας λύση στα προβλήματα τροφοδοσίας με ηλεκτρική ενέργεια, υδροδότησης και διαχείρισης των απορριμμάτων των νησιών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι χτες σε συνέντευξη τύπου στη Σαντορίνη, σύμφωνα με την ΕΡΤ και το ΑΠΕ - ΜΠΕ, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Ηλίας Μοναχολιάς και ο δήμαρχος του νησιού Νίκος Ζώρζος, οι ανακοίνωσαν ότι επιδιώκουν την κατασκευή μονάδας διαχείρισης των απορριμμάτων που θα περιλαμβάνει και την παραγωγή ενέργειας, καθώς και την εκμετάλλευση του γεωθερμικού πεδίου του νησιού αφού ολοκληρωθεί η έρευνα εντοπισμού του.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο δήμαρχος και μετέδωσε η ΕΡΤ, η αλματώδης τουριστική ανάπτυξη του νησιού οδήγησε σε αύξηση κατά 50% της αιχμής στην κατανάλωση ρεύματος από το 2013 οπότε έγινε το πολυήμερο μπλακ άουτ (από 32 σε 48 μεγαβάτ), ενώ στο ίδιο διάστημα η κατανάλωση νερού έχει διπλασιαστεί στους μεγάλους οικισμούς και έχει πενταπλασιαστεί στο Ακρωτήρι. Επίσης, η παραγωγή απορριμμάτων έχει ξεπεράσει τους 20.000 τόνους ετησίως. Για τα δύο θέματα (απορρίμματα και γεωθερμία) έχει υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ δήμου, «ΔΕΗ Ανανεώσιμες» και υπουργείου Νησιωτικής Πολιτικής.
Για τα απορρίμματα, εκκρεμεί η απαλλοτρίωση της περιοχής όπου θα εγκατασταθεί η μονάδα διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων και παραγωγής ενέργειας με αξιοποίηση των υπολειμμάτων μετά την ανακύκλωση, κομποστοποίηση κλπ. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει την προκήρυξη διαγωνισμού το 2019 και λειτουργία της μονάδας ως το 2021.
Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ για τη γεωθερμία, το επόμενο βήμα θα είναι η διεξαγωγή επιφανειακών ερευνών και γεωτρήσεων για τη διερεύνηση του γεωθερμικού δυναμικού του νησιού. Υπάρχουν ήδη, ωστόσο, μελέτες του ΙΓΜΕ που έχουν εντοπίσει πεδίο χαμηλής θερμοκρασίας στη νότια Σαντορίνη. Όπως επεσήμανε ο κ. Μοναχολιάς η γεωθερμία είναι η πιο αξιόπιστη λύση για την ηλεκτροδότηση της Σαντορίνης (αλλά και γενικά των νησιών που διαθέτουν τέτοια πεδία), καθώς σε αντίθεση με τα αιολικά και φωτοβολταϊκά είναι διαθέσιμη 24 ώρες το 24ωρο. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ηλεκτροπαραγωγή, θέρμανση, ψύξη, αφαλάτωση θαλασσινού νερού και χρήση για θερμά λουτρά – spa.
Στην περίπτωση εγκατάστασης σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 5 MW, ο Δήμος Σαντορίνης θα έχει όφελος περί τα 100.000 ευρώ ετησίως, ενώ ποσό ίσο με το 1% επί της αξίας της παραγόμενης ενέργειας περί τα 58.000 ευρώ ετησίως θα διατίθεται για τη μείωση των λογαριασμών κατανάλωσης ρεύματος των κατοίκων της Σαντορίνης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Μήλος εμφανίζεται, λόγω της ηφαιστειακής υφής του εδάφους, να έχει ένα από τα μεγαλύτερα γεωθερμικά πεδία του Αιγαίου ικανό σύμφωνα με εκτιμήσεις να δώσει υπερτοπικές λύσεις. Ωστόσο η εμπειρία του νησιού πριν από δεκαετίας από την πρώτη προσπάθεια της ΔΕΗ να αξιοποιήσει το γεωθερμικό πεδίο έχει δημιουργήσει δυσπιστία. Τότε η έκκληση δηλητηριωδών αερίων από τις δοκιμαστικές τομές είχε ξεσηκώσει τους κατοίκους. Ωστόσο με την πρόοδο της τεχνολογίας ΑΠΕ πλέον η εκμετάλλευση των γεωθερμικών πεδίων γίνεται σε τελείως διαφορετική βάση και με απόλυτο σεβασμό στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον. Ιδιαίτερα δε σε ένα νησί που αντιμετωπίζει μια εκρηκτική τουριστική ανάπτυξη κι έχει άλυτα βασικά προβλήματα υποδομών, όπως σχεδόν όλα τα νησιά (ενέργεια, διαχείριση απορριμάτων και λυμάτων) η αξιοποίηση της γεωθερμίας μπορεί να δώσει διέξοδο αλλά και να τονώσει τη βιώσιμη ανάπτυξη τόσο της Μήλου όσο και των πανέμορφων γειτνιαζόντων νησιών. Συνεπώς αποτελεί μια πρόκληση για την τοπική κοινωνία και το δήμο του νησιού που πάντα έχουν το πρώτο λόγο.