Φουντώνει ο προβληματισμός των κατοίκων της Αθήνας και ειδικά των περιοχών του κέντρου για τα κοινωνικά «απόνερα» από την εξάπλωση του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Έτσι την Κυριακή 23/6 νέα συνάντηση οργανώνει πρωτοβουλία κατοίκων του Κουκακίου και όμορων περιοχών για το θέμα.
Σημειώνεται ότι το ζήτημα είχε τεθεί κι εμφατικά στις προεκλογικές συζητήσεις των υποψηφίων δημάρχων. «Ευλογία και κατάρα» χαρακτήρισε το Αirbnb ο Κώστας Μπακογιάννης στο προεκλογικό στο debate του One Channel. «Ευλογία γιατί μπορεί να τονώσει το εισόδημα και κατάρα αν εξελιχθεί απολύτως άναρχα, χωρίς ρυθμιστικό σχέδιο», εξήγησε. Αναφορικά με την πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί γύρω από το Αirbnb ο κ. Μπακογιάννης εκτίμησε ότι «είναι ένα ποτάμι που κυλάει και δεν γυρίζει πίσω». Σημείωσε δε ότι πρέπει να συμφωνηθεί πως το Αirbnb «είναι ένα θέμα που αφορά τον δήμο της Αθήνας και όχι την κυβέρνηση, γιατί ο δήμος ξέρει καλύτερα ποιες είναι οι ανάγκες και οι προοπτικές κάθε γειτονιάς». Τέλος, υπογράμμισε την ανάγκη ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμό για τον τουρισμό στην Αθήνα.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με δημοσίευμα της δημοσιογράφου Τασούλας Καραϊσκάκη στην Καθημερινή της 4ης Μαρτίου με τίτλο «Η Airbnb αλλάζει την Αθήνα» αναφέρεται ότι η αλματώδης ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης εις βάρος της μακροχρόνιας προκάλεσε εκτίναξη των ενοικίων από 15% έως και 30% στις γειτονιές υψηλής ζήτησης. Περισσότερα από 15.000 ακίνητα διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση στην Αττική, 12.000 στην πρωτεύουσα, 1.200 στο ιστορικό κέντρο.
Παράλληλα καταγράφεται ότι το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης απαγόρευσε τη χρήση βίλας στη Χαλκιδική για βραχυχρόνια μίσθωση, καθώς ήταν ενάντια στον κανονισμό λειτουργίας συγκροτήματος τεσσάρων κατοικιών.
Διαχειρίστρια πολυκατοικίας στην οδό Χέυδεν κατέθεσε αγωγή κατά ιδιοκτήτη διαμερίσματος που μισθωνόταν βραχυχρόνια, επικαλούμενη τον κανονισμό της πολυκατοικίας. Ενώ σε αρκετές περιοχές των Αθηνών, όπως και σε νησιά και τουριστικούς προορισμούς όπου οι κάτοικοι υφίστανται εξώσεις λόγω Airbnb, έχουν αναπτυχθεί πρωτοβουλίες κατοίκων που δίνουν μάχη υπέρ της μακροχρόνιας στέγασης και κατά της μετατροπής της γειτονιάς τους σε τουριστικό θέρετρο ή θεματικό πάρκο.
Σύμφωνα με την Καθημερινή, στην Αθήνα, Έλληνες και ξένοι επενδυτές από Μέση και Απω Ανατολή, Ρωσία κ.ά., αλλά και ξενοδοχειακοί όμιλοι αγοράζουν και εκμεταλλεύονται μαζικά διαμερίσματα ή και ολόκληρες πολυκατοικίες – το 58% των ακινήτων που εκμισθώνονται μέσω Airbnb διατίθεται από επαγγελματίες.
Η διεθνής εμπειρία
Σε πολλές πόλεις του εξωτερικού, από το 2016 ακόμη, έχουν αρχίσει να επιβάλλονται απαγορεύσεις και περιορισμοί, π.χ. στον αριθμό των ακινήτων που μπορούν να διατεθούν στην πλατφόρμα ή στον αριθμό ημερών που αυτά μπορούν να εκμισθωθούν (σχετικούς περιορισμούς μελετά και η ελληνική κυβέρνηση).
Πέρυσι, η Πάλμα ντε Μαγιόρκα, πρωτεύουσα των Βαλεαρίδων, απαγόρευσε παντελώς τις βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών ή συγκροτημάτων διαμερισμάτων (εξαιρέθηκαν μονοκατοικίες εκτός περιοχών κατοικίας) για να προστατεύσει τη στέγαση των κατοίκων της, πολλοί από τους οποίους αναγκάζονταν να ζουν σε τροχόσπιτα και σκηνές το καλοκαίρι.
Παράλληλα επέβαλε υψηλότατο πρόστιμο στην υπηρεσία διαμοιρασμού διότι διαφήμιζε μη καταγεγραμμένα ακίνητα. Στη Βαρκελώνη μόνο συγκεκριμένος αριθμός ακινήτων, δηλωμένων στο Μητρώο Τουρισμού της Καταλωνίας, μπορούν να διατεθούν στην πλατφόρμα, δεν εκδίδονται πλέον νέες άδειες, οι έλεγχοι είναι αυστηρότατοι και τα πρόστιμα βαριά σε ιδιοκτήτες και πλατφόρμα. Στη Μαδρίτη «κόβονται» πολλά ακίνητα που διετίθεντο μέσω Airbnb και Homeaway, καθώς επιβάλλεται η ύπαρξη ξεχωριστής κύριας εισόδου στην περίπτωση που η εκμίσθωση ξεπερνά τις 90 ημέρες τον χρόνο. Σε Μάλαγα, Σεβίλλη, Βαλένθια εξετάζονται παρόμοια περιοριστικά μέτρα.
Αυστηρότατοι έλεγχοι
Στο Ρέικιαβικ τα σπίτια μπορούν να διατεθούν μόνο 90 ημέρες τον χρόνο και διενεργούνται αυστηρότατοι έλεγχοι ως προς το αν είναι δηλωμένα στην τουριστική υπηρεσία και πληρούν τους όρους υγιεινής και ασφάλειας. Στο Αμστερνταμ έχει απαγορευθεί πλήρως η βραχυχρόνια μίσθωση σε τρεις περιοχές και έχει περιοριστεί στις υπόλοιπες ο μέγιστος αριθμός ημερών εκμίσθωσης από 60 σε 30 τον χρόνο, ώστε «να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις του υπερ-τουρισμού στην κοινωνική συνοχή και την τοπική οικονομία». Στο Παρίσι, τη μεγαλύτερη αγορά Airbnb στον κόσμο, απαιτείται αριθμός εγγραφής της κατοικίας στο σχετικό μητρώο και απαγορεύεται η εκμίσθωσή της για περισσότερες από 120 μέρες τον χρόνο. Στο Βερολίνο, όπου από τον Μάιο του 2016 είχε πρακτικά απαγορευτεί η βραχυχρόνια μίσθωση, πέρυσι επιτράπηκε για έως και 90 ημέρες τον χρόνο. Στη Γλασκώβη απαγορεύτηκε η εκμίσθωση διαμερισμάτων που βρίσκονται σε συγκροτήματα κατοικιών με κοινή είσοδο, επιτρέπεται μόνο η εκμίσθωση δωματίου σε διαμέρισμα. Αντίστοιχο μέτρο μελετάται στο Εδιμβούργο.
Οι Αρχές της Νέας Υόρκης, που απαγορεύουν μισθώσεις για περίοδο μικρότερη των 30 ημερών εκτός και αν την οικία μοιράζεται με τους τουρίστες και ένας μόνιμος κάτοικος, απαίτησαν από πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης να καταθέτουν στις Αρχές μηνιαίες εκθέσεις με τα δεδομένα των πελατών τους. Ως επιχείρημα προέβαλαν την ανάγκη να περιοριστούν όσοι εκμισθώνουν άδεια διαμερίσματα το μέτρο, είπαν, θεσπίστηκε για να στηριχθούν τα λιγότερο εύπορα νοικοκυριά. Ωστόσο μηνύθηκαν από την Airbnb και έχασαν τη δίκη.