Τι αποτράπηκε από την παρέμβαση του πρώην υπουργού Πολιτισμού Νίκου Ξυδάκη στη Βουλή;

Με πρωτοβουλία του Νίκου Ξυδάκη και την με πολιτική βαρύτητα συμπαράταξη του Νίκο Φίλη μπήκε φρένο σε πρόταση ρύθμισης που θα έδινε τη δυνατότητα έγκρισης έργων σε αρχαιολογικούς χώρους χωρίς υπουργική απόφαση οδήγησε σε αναδίπλωση την υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου.
Πιο συγκεκριμένα ι κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε ευθέως την απόσυρση της διάταξης για λόγους συνταγματικότητας. Μάλιστα άσκησε δριμεία κριτική στην κυβέρνηση για την όλη μεθόδευση, δηλαδή την επείγουσα διαδικασία ψήφισης που ακολουθήθηκε. Χαρακτήρισε μάλιστα «βόμβα» το επίμαχο άρθρο 67 του νομοσχεδίου που προέβλεπε ότι δεν απαιτείται η έκδοση υπουργικής απόφασης σε περίπτωση υλοποίησης έργου σε μνημεία, ιστορικούς τόπους και αρχαιολογικούς χώρους στο πλαίσιο προγραμματικών συμβάσεων στις οποίες μετέχει ως συμβαλλόμενο μέρος το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Ο κ. Ξυδάκης τόνισε ότι η διάταξη θα άνοιγε το δρόμο για να γίνονται «χωρίς πολιτική ευθύνη και επιστημονική γνωμοδότηση» έργα που αφορούν στην πολιτιστική κληρονομιά και ζήτησε επαναδιατύπωσή της.
«Στο άρθρο 68, στις λοιπές διατάξεις, υπάρχει μία μεταβολή του Αρχαιολογικού Νόμου 3028. Προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Δεν απαιτείται η έκδοση υπουργικής απόφασης σε περίπτωση υλοποίησης έργου σε μνημεία ιστορικούς τόπους και αρχαιολογικούς χώρους στο πλαίσιο προγραμματικών συμβάσεων στις οποίες μετέχει ως συμβαλλόμενο μέρος το Υπουργείο Πολιτισμού» τόνισε ο κ. Ξυδάκης και προσέθεσε:
«Ζητώ την πλήρη διευκρίνιση από την Υπουργό διότι κατά την εκτίμησή μου με αυτό το μικρό εδάφιο που προστίθεται στον αρχαιολογικό νόμο, έναν από τους βαρείς και σοβαρούς νόμους της Ελληνικής πολιτείας, με τον οποίο ερμηνεύεται το άρθρο 24 του συντάγματος περί προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς και περιβάλλοντος, δεν πρέπει να ανοίξει κανένα παράθυρο. Σε μία προγραμματική σύμβαση που συνάπτει το Υπουργείο Πολιτισμού με έναν δήμο, μία περιφέρεια, έναν τρίτο οργανισμό ή ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου. Τι θα είναι το έργο; Έργο σε κηρυγμένο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς θα είναι. Θα πρέπει να υπάρχει και υπουργική απόφαση και αν χρειαστεί, που συχνά χρειάζεται, η γνωμοδότηση των ανώτατων Επιστημονικών Συμβουλίων που έχει στη διάθεσή του το Υπουργείο. Επειδή ο Υπουργός είναι θεματοφύλακας του άρθρου 24 του Συντάγματος, αυτή η διάταξη είτε θα πρέπει να αποσυρθεί και να έρθει με σοβαρή συζήτηση αιτιολογημένη είτε να δοθούν επαρκείς εξηγήσεις. Έτσι όπως είναι διατυπωμένη ανοίγει το δρόμο να γίνονται έργα πάνω στην πολιτιστική κληρονομιά χωρίς πολιτική ευθύνη και χωρίς επιστημονική γνωμοδότηση.»
Η υπουργός Πολιτισμού απέσυρε τη διάταξη από το νομοσχέδιο για τη διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων, το οποίο ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία. Σημειώνεται ότι εσχάτως λόγω και της αδυναμίας συχνά των υπηρεσιών πολλοί εποφθαλμιούν πολλούς αρχαιολογικούς χώρους για να τους «αξιοποιήσουν». Μόνο που το άρθρο 24 του Συντάγματος είναι σαφές για το τι κάνει.
Ποιοι θα είχαν συμφέρον από μια τέτοια ασυδοσία;
Οποιοσδήποτε επιθυμεί να βάλει πόδι στην ανυπολόγιστης αξίας, συμβολικής και υλικής, πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, χωρίς να υπακούει σε κανόνες, νόμους και Σύνταγμα.
Οποιοδήποτε ιδιωτικό σωματείο ή ΜΚΟ, με μανδύα φιλότεχνο ή φιλάνθρωπο, χωρίς δημόσια λογοδοσία και ευθύνη, συμπράττει ως διευκολυντής/facilitator ή ελαχιστότατος χορηγός σε μεγάλα έργα δημοσίου συμφέροντος που απορροφούν εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους δεκάδων και εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Επίσης οποιοσδήποτε ιδιώτης θα έβαζε δικά του χρήματα για ένα αρχαιολογικό έργο και θα εμφανιζόταν ως οιονεί χρήστης/ιδιοκτήτης/εργολάβος ενεργώντας ανενόχλητος έξω από τις επιταγές του Συντάγματος και του νόμου.