Αναπτυξιακό μοντέλο χωρίς την "έξυπνη" ανάπτυξη των δικτύων, της παιδείας και του τουρισμού

Με φόντο την ακρόπολη χτες ο Πρωθυπουργός παρουσίασε ένα σχέδιο ανάπτυξης για τη χώρα με ορίζοντα υλοποίησης το 2021. Σε μια προσπάθεια να αναδείξει το παραγωγικό μοντέλο που θα οδηγήσει τη χώρα στο 2021, που έχει τεθεί ως χρονικό ορόσημο από το πολιτικό σύστημα, καθώς συμπίπτει με τα 200 χρόνια ελεύθερου εθνικού βίου, περιέγραψε τις πλατφόρμες που θα φέρουν την πολυπόθητη διόγκωση του ΑΕΠ. Όμως η ομιλία μάλλον καμία 20ετία τουλάχιστον, μας πήγε πίσω.
Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για δίκαιη ανάπτυξη ένα σύνθημα φορεμένο από τη ΝΔ ήδη αλλά το κυριότερο έδωσε ένα στίγμα ανάπτυξης που βασίζεται στο μπετόν, την άσφαλτο, στο φυσικό αέριο και λίγο στις σιδηροδρομικές και αεροπορικές μεταφορές. Αφού ανέφερε ότι τα εργαλεία χρηματοδότησης θα έλθουν από το waiver, το ΕΣΠΑ το Πακέτο Γιούνκερ, (που ειρήσθω εν παρόδω έχει αναχθεί σε πανάκεια, χωρίς όμως να αναφέρεται ότι πρόκειται για σχέδιο που βασίζεται σε μόχλευση κεφαλαίων κι άρα απαιτεί τραπεζικό σύστημα και ρευτότητα), περιέγραψε ότι μέσα από την κατασκευή 8 οδικών αξόνων (οι 5 που είναι σε εξέλιξη, δηλαδή Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα, Μαλιακός-Κλειδί, Ολυμπία Οδός, Ιονία Όδος, Ε65, ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης, το τμήμα «Λαμία-Ξυνιάδα», ο Αυτοκινητόδρομος Πάτρα-Πύργος) δύο γραμμές μετρό (Μετρό Θεσσαλονίκης και Γραμμή 4 του Μετρό Αθήνας), μία γραμμή ΤΡΑΜ (Επέκταση του ΤΡΑΜ προς το Κερατσίνι) και μία σιδηροδρομική γραμμή (Σιδηροδρομικός ΠΑΘΕ θα έλθει η ανάπτυξη. Επιστροφή δηλαδή στο 2004 και στα έργα που δεν «είναι μακέτο» όπως έλεγε ο Κώστας Σημίτης.
Διαφοροποιητικό στοιχείο η αναφορά στην ανάγκη στήριξης της βιομηχανίας και στην έμφαση που δίνει η χώρα στις υποδομές ενέργειας με αιχμή στον ΤΑΡ και IGB και στη σχεδιαζόμενη δημιουργία του Πλωτού Σταθμού Αποθήκευσης και Επαναεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στην Αλεξανδρούπολη, αλλά και στο έργο της αναβάθμισης του Σταθμού LNG της Ρεβυθούσας.
Παλιά «κουστούμια»
Εξαιρουμένων των έργων ενέργειας που αναμφισβήτητα ανοίγουν δρόμο στο αύριο οι άλλες αναφορές δείχνουν ότι το όραμα χωλαίνει και χάνεται σε συνταγές του χτες. Αναμφισβήτητα τα έργα αυτά έπρεπε να είχαν γίνει στις καλές εποχές. Δυστυχώς το πλέγμα διαφθοράς εργολάβων – πολιτικού συστήματος (σε εξέλιξη άλλωστε είναι έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού) οδήγησε τη χώρα στο να σχεδιάζει σήμερα όσα θα έπρεπε να συντηρεί ήδη από χτες.
Όμως δεν μπορεί το βασικό μοντέλο της χώρας, πάνω στο οποίο ποντάρει για να φέρει τα παιδιά της πίσω, να είναι μόνο δρόμοι και μπετόν. Άραγε ούτε μία λέξη για τον αγορδιατροφικό τομέα, όπου υπάρχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα, για τον τουρισμό που παραμένει ο αιμοδότης κι επιταχυντής της Ελληνικής οικονομίας, για την καινοτομία και τις ψηφιακές νέες τεχνολογίας, για τη ναυτιλία, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, το ρόλο της Ομογένειας που δίνει σε λίγο καιρό ένα μεγάλο δώρο στον Ελληνισμό το Κέντρο Σταύρος Νιάρχος.
Στους τομείς αυτούς όμως πρέπει να αναζητηθεί το μέλλον. Εκεί είναι οι καλές δουλειές που μπορούν να κρατήσουν νέους μορφωμένους και ικανούς στη χώρα.
Συγκριτικά πλεονεκτήματα
Είναι άραγε δύσκολο στη χώρα με το καλύτερο κλίμα στην Ευρώπη, με μικρής παραγωγής αλλά πιο αυθεντικά προϊόντα, να μην μπορεί να γίνουν κέντρα καινοτομίας στην παιδεία, στην υγεία ή τις νέες τεχνολογίες όπου εργαζόμενοι και φιλοξενούμενοι θα «κάνουν μπάνιο σε γαλανά νερά 8 μήνες το χρόνο και θα γεύονται τις καλύτερες ντομάτες του κόσμου» όπως έλεγε κορυφαίος πολιτικός στο bluebirds.gr
Τουρισμός και ψηφιακή οικονομία
Ιδίως ο Πρωθυπουργός να έπρεπε να ακούσει πριν ανέβεις το βήμα το σφυγμό της κοινωνίας, να μελετήσει πριν ανέβει στο βήμα, τη μελέτη τουρισμού της Eurobank αλλά και του Οικονομικού Πανεπιστημίου για την ψηφιακή οικονομίας.
Η μεν πρώτη σημειώνει τα εξής:
«Η συνολική συνεισφορά του τουρισμού στην ελληνική οικονομία ανέρχεται σε 18,5% του ΑΕΠ σύμφωνα με το World Travel & Tourism Council, ενώ σύμφωνα με το ΣΕΤΕ εκτιμάται στο 20-25% του ΑΕΠ. Μάλιστα εξέφρασε την εκτίμηση ότι ο πολλαπλασιαστής του κλάδου στην εθνική οικονομία την περίοδο της κρίσης υπερβαίνει το 2,65 που παραδέχεται η διεθνής ακαδημαϊκή κοινότητα. Αντίστοιχα, σύμφωνα με το World Travel & Tourism Council, η συνολική συνεισφορά του τουρισμού στην απασχόληση ανήλθε σε 23,1% το 2015 και εκτιμάται ότι θα φτάσει το 28% το 2026 σύμφωνα με τη μελέτη.
Όπως τονίζει χρειάζονται στρατηγικές που θα επιτρέψουν τον εμπλουτισμό του τουριστικού μας προϊόντος ώστε να επιτύχουμε γεωγραφική και χρονική επέκταση της τουριστικής δραστηριότητας και αύξηση των τουριστικών εσόδων. Επίσης αναφέρει ως μεγάλο πλεονέκτημα της Ελλάδας ότι διαθέτει την καλύτερη ποιότητα υδάτων, που είναι διαθέσιμοι ελεύθερα στους πολίτες και επισκέπτες. Επίσης η Ελλάδα υπερέχει σημαντικά στον τομέα της υγείας και της υγιεινής καθώς έχει 61,7 ιατρούς ανά 10.000 κατοίκους (Ισπανία 39,6, Ιταλία 34,9, Πορτογαλία 38,7, Κροατία 26, Κύπρος 25,8, Μάλτα 31,2 και Τουρκία 15,4). Κατέχει δε υψηλή θέση στις υποδομές τουριστικών υπηρεσιών (ποιότητα τουριστικών καταλυμάτων, δυνατότητα πρόσβασης σε ενοικίαση αυτοκινήτου, χρήση ΑΤΜ), είναι 3η σε αριθμό μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς UNESCO σε σχέση με τις ανταγωνίστριες τουριστικά χώρες, ενώ είναι στην πρώτη τριάδα με περιοχές natura στην ΕΕ.
Ψηφιακή επανάσταση
Η δε μελέτη του ΟΠΑ γα την ψηφιακή οικονομία αναφέρει:
Η Ελλάδα αποτελεί ουραγό στις ψηφιακές επιδόσεις καθώς βρίσκεται στην 26η θέση στην ΕΕ-28 και κατατάσσεται στην ομάδα των χωρών με τη χαμηλότερη επίδοση στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI - Digital Economy and Society Index).
«Κύριος λόγος είναι», όπως αναφέρει η μελέτη «ότι το επενδυτικό περιβάλλον στην Ελλάδα δεν ευνοεί τις επενδύσεις σε δίκτυα νέας γενιάς και την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών».
Η μελέτη του ΟΠΑ ωστόσο εντοπίζει ότι υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες από τη δημιουργία δικτύων νέας γενιάς και την αύξηση της χρήσης υπηρεσιών δεδομένων, τις οποίες η Πολιτεία θα μπορούσε να αξιοποιήσει για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Αδιαμφισβήτητη Συμβολή στην Εθνική Οικονομία
Παρά το δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον και την ύφεση που αντιμετωπίζει ο κλάδος οι κινητές επικοινωνίες έχουν αδιαμφισβήτητα σημαντική συμβολή στην Ελληνική οικονομία, όπως καταδεικνύουν τα μεγέθη για το 2015:
• Συμβάλλουν με €9,5 δισ. ή 5,4% του ΑΕΠσυνεισφέροντας στα δημόσια έσοδα κατά €1,165 δισ.
• Δημιουργούν 42,5 χιλιάδες θέσεις εργασίαςάμεσα και έμμεσα.
• Περιορίζουν το κόστος υπηρεσιών τους στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Την περίοδο 2010-2015 το κόστος ομιλίας μέσω κινητών μειώθηκε κατά 45,5% και το κόστος χρήσης δεδομένων κατά 38,6%.
• Αυξάνουν τις επενδύσεις κατά 35%,αποτελώντας μαζί με τη σταθερή τηλεφωνία τον 7ο σημαντικότερο κλάδο με συνολικές επενδύσεις €719 εκατ.
• Αποτελούν τον 3ο κλάδο σε παραγωγικότητα, που ανέρχεται σε 77 χιλ. ανά εργαζόμενο ετησίως.
Όλα αυτά μάλλον δεν είχαν χώρο στην ομιλία του Πρωθυπουργού που δείχενιε να εγκλωβίζεται σε παρωχημένα μοντέλα στην εποχή της δικτύωσης. Ποτέ δεν είναι αργά όμως.